Jared Gimbl, el Yiddishista que “sólo” habla 31 idiomas y cómo el Yiddish sirvió de llave (En Yiddish)

כאָטש עס עקזיסטירן זינט קדמונים אָן פּאָליגלאָטן — מענטשן וואָס קענען גוט רעדן עטלעכע שפּראַכן — איז עס בלויז אין די לעצטע פּאָר יאָר וואָס די דאָזיקע שפּראַך־גאונים האָבן זיך אָנגעהויבן אָרגאַניזירן און שאַפֿן אַן אייגענע סוב־קולטור.

אַ דאַנק „יו־טוב‟ קענען די הײַנטיקע פּאָליגלאָטן זיך פֿאַרבינדן איינער מיטן אַנדערן, רעדן וועגן זייערע באַליבטסטע סטראַטעגיעס ווי אַזוי זיך אויסצולערנען שפּראַכן און, פֿאַרשטייט זיך, ווײַזן דער וועלט זייערע פֿעיִקייטן. אַחוץ די דיגיטאַלישע טרעפֿונגען קומען פֿאָר אַרום דער וועלט אַ ריי קאָנפֿערענצן פֿון פּאָליגלאָטן, אויף וועלכע זיי טרעטן אויף מיט רעדעס וועגן זייער דרך צו פּאָליגלאָטערײַ. אַ פּאָר פֿון די סאַמע באַקאַנטסטע פּאָליגלאָטן שאַפֿן זייער פּרנסה טאַקע פֿון זייערע שפּראַך־קענטענישן — זיי פֿאָרן איבער דער וועלט און האַלטן רעפֿעראַטן, זיי לערנען מענטשן פּריוואַט דורך דער אינטערנעץ און שרײַבן זכרונות וועגן זייערע לינגוויסטישע אויפֿטוען אין בוכפֿאָרעם.

ס׳איז ניט קיין חידוש, וואָס אַ סך פּאָליגלאָטן געפֿעלט די ייִדישע שפּראַך, ווײַל ייִדיש איז אַליין אַ „פּאָליגלאָטישע‟ שפּראַך וואָס האָט עלעמענטן פֿון אַ ריי שפּראַכן. מענטשן וואָס קענען אַ פּאָר גערמאַנישע שפּראַכן, אַ פּאָר סלאַווישע שפּראַכן און העברעיִש אָדער אַראַביש האָבן אָפֿט ליב צו זוכן ווערטער אויף ייִדיש, וואָס זענען ענלעך צו די ווערטער וואָס זיי קענען שוין פֿון די אַנדערע לשונות. דער בריטישער פּאָליגלאָט אַלעקס ראַולינגס, וואָס איז אין אַ קאָנקורס אין 2012 פּראָקלאַמירט געוואָרן ווי דער סאַמע פֿיל־שפּראַכעוודיקסטער סטודענט אין גרויס־בריטאַניע, האָט זיך אַליין גוט אויסגעלערנט ייִדיש צוליב זײַן אינטערעס אין די פֿאַרשידנאַרטיקע לינגוויסטישע עלעמענטן פֿון דער שפּראַך. אַחוץ ייִדיש קען ראַולינגס גוט רעדן כאָטש 11 שפּראַכן.

עטלעכע ייִדישיסטן זענען אַקטיוו אין דער וועלט פֿון פּאָליגלאָטערײַ. דער אַקטיאָר מײַקל לוי האַריס, וואָס קען פֿליסיק רעדן מער ווי צען שפּראַכן, אַרײַנגערעכנט ייִדיש, האָט געשפּילט די הויפּט־ראָלע אינעם־פֿילם „דער פֿיל־שפּראַכיקער‟ וועגן אַ מאַן וואָס קען אַ סך שפּראַכן אָבער קען ניט געהעריק רעדן מיט פֿרויען. דער פּעדאָגאָג און לינגוויסט יאַנקל־פּרץ בלום, וואָס קען מער ווי צען שפּראַכן, איז ניט קיין פּנים־חדשות אויף די פּאָליגלאָט־קאָנפֿערענצן און איז גוט באַפֿרײַנדט מיט עטלעכע פֿון די פּני פֿון פּאָליגלאָטערײַ. אַרעלע ווישוואַנאַט, דער זון פֿון דער פּאָעטעסע און לעקסיקאָגראַפֿקע גיטל שעכטער־ווישוואַנאַט, קען, אַחוץ זײַנע מוטערשפּראַכן טאַמיליש, ייִדיש און ענגליש, צום ווייניקסטן, נאָך זעקס אָדער זיבן שפּראַכן.

Read more: http://yiddish.forward.com/articles/203062/video-jared-gimbel-the-yiddishist-polyglot/#ixzz4bbUOJfdr