La historia judía secreta del Mardi Grass

דער קאַרנאַוואַל „מאַרדי־גראַ‟, וועלכער קומט איצט פֿאָר אין ניו־אָרלין, איז אַן אָרטיקע ווערסיע פֿון ענלעכע שׂיחמה־אונטערנעמונגען אַרום דער וועלט.

אויפֿן ערשטן בליק, איז שווער צו באַמערקן וועלכע־ניט־איז ייִדישע עלעמענטן אויף דער דאָזיקער יערלעכער אונטערנעמונג, באַקאַנט ווי דער „פֿעטער דינסטיק‟, וואָס ווערט הײַיאָר דורכגעפֿירט אין דער שטאָט דעם 17טן פֿעברואַר. דער סטיל פֿון די מאַסקאַראַד־קאָסטיומען און דאָס שיכּרות זעען אויס גאַנץ פֿרעמד, הגם אויף אַ פֿאַרשלעפּטער בר־מיצווה קאָן מען צומאָל אויך טרעפֿן לוסטיקע מענטשן, וואָס האָבן איבערגעכאַפּט די מאָס מיט אַ היפּשן „לחיים‟.

אין דער אמתן, וואַרפֿט זיך אין די אויגן אַ בפֿירושע פֿאַרבינדונג. ווי ס׳איז באַקאַנט, שטאַמט די קריסטלעכע פּאַסכע פֿונעם ייִדישן חג־הפּסח. „מאַרדי־גראַ‟ איז דער לעצטער טאָג פֿאַר די לאַנגע פּאַסכע־צוגרייטונגען. אויף אַן ענלעכן אופֿן, פֿאַלט פּורים אויס מיט אַ חודש פֿאַר פּסח. אין אַ געוויסן זין, קאָן מען זאָגן, אַז ניטל איז באַגרינדעט אויף דער ייִדישער חנוכּה. אין דעם זין, איז „מאַרדיגראַ‟ אַ מין קריסטלעכער פּורים.

אַ ריי פּורימדיקע ענינים זענען טאַקע ענלעך צום הײַנטיקן נישט־ייִדישן קאַרנאַוואַל. מע טוט זיך אָן אין קאָסטיומען, מע טרײַבט לצנות און מע שיכּורט זיך אָן, וואָס בײַ ייִדן ווערט אַפֿילו באַטראַכט ווי אַ בפֿירושע מיצווה. אַ מאַן מעג זיך איבערטאָן ווי אַ פֿרוי, און אַ פֿרוי — ווי אַ מאַן. מע מעג חוזק מאַכן פֿון אַזעלכע ענינים, וואָס געוויינטלעך וואָלט קיינער זיך נישט דערוועגט זיי אויסצולאַכן.

פֿאַרשטייט זיך, איז פּורים אויך אַן ערנסטער יום־טובֿ, ווען מע מוז צוויי מאָל אויסהערן די מגילה, בײַ נאַכט און בײַ טאָג. פֿונדעסטוועגן, מאַכן די קינדער אַ סך רעש מיט די גראַגער יעדעס מאָל, ווען בעת דער דאָזיקער מיצווה ווערט דערמאָנט דער נאָמען פֿון המן־הרשע. דער־אָ מינהג קאָן אויך באַטראַכט ווערן ווי אַ פּראָטאָטיפּ פֿון די ניו־אָרלינער דזשעז־אינסטרומענטן.

Read more: http://yiddish.forward.com/articles/185435/the-secret-jewish-history-of-mardi-gras/?p=all#ixzz3S8MYVXzl