Un brindis musical en memoria de Sholem Aleijem, (En Yiddish)

ווייניק מענטשן האָבן געקענט צונויפֿברענגען אַזאַ ריזיקן און פֿאַרשידנאַרטיקן ייִדישן עולם ווי דער קלאַסישער שרײַבער שלום־עליכם, וועמעס לוויה אין 1916 האָט צוגעצויגן, צום ווייניקסטן, הונדערט־טויזנט אָבֿלים, מער ווי אַלע אַנדערע לוויות, וואָס זענען פֿריִער פֿאָרגעקומען אין דער שטאָט ניו־יאָרק.

דערפֿאַר איז פּאַסיק, וואָס אויף אַ פּראָגראַם פֿון כאָרמוזיק לכּבֿוד דעם הונדערטסטן יאָרצייט פֿון דעם קלאַסיקער זענען געקומען אַרום 600 מענטשן. זונטיק דעם 5טן יוני האָט דער „ייִדישער פֿילהאַרמאָנישער פֿאָלקסכאָר‟, דיריגירט פֿון בנימין שעכטער, פֿאָרגעשטעלט אין „סימפֿאָני ספּייס‟ אַ קאָנצערט, כּדי צו באַזינגען שלום־עליכמס קולטור־ירושה.

די פּראָגראַם, „צום לעבן, צום לאַכן, לחײם‟, איז באַשטאַנען פֿון נײַע און אַלטע אַראַנזשירונגען פֿון שלום־עליכמס לידער און אָפּקלײַבן פֿון ייִדישע פּיעסעס באַזירט אויף שלום־עליכמס ווערק. דער כאָר, אָנגעטאָן אין שוואַרצע קליידער און שאַליקן פֿון פֿאַרשידענע קאָלירן, האָט געזונגען מיט פֿרייד און פּרעציזקייט.

די פּראָגראַם האָט זיך אָנגעהויבן מיט מאַרק צוקערמאַנס לעבעדיקער אַראַנזשירונג פֿונעם חנוכּה־ליד „פֿײַער, פֿײַער‟, מיט מוזיק געשריבן פֿון וולאַדימיר חפֿץ, און דערנאָך זלמן ראָזענטאַלס באַקאַנט ליד „בײַ דעם שטעטל‟. אינעם קומענדיקן נומער האָט דער חזן יהושע ברייצער מיט זײַן פֿרוי דאָנע ברײצער געזונגען אַן אַראַנזשירונג פֿון אַ פּאָפּולערן אַמעריקאַנער ניטל־ליד „קעצעלע, ס׳ברענט דער פֿראָסט‟ (Baby It’s Cold Outside). דער עולם האָט זיך צעלאַכט במשך פֿונעם נומער, אפֿשר דערפֿאַר, וואָס עס איז געווען אַ חידוש צו הערן אַ ניטל־ליד אויף ייִדיש.

נאָך דעם האָט מען געזונגען אויסקלײַבן פֿון מאַרק וואַרשאַווסקיס גרעסטע שלאַגערס. ווי בנימין שעכטער האָט דערקלערט, האָט שלום־עליכם פּאָפּולאַריזירט וואַרשאַווסקיס מוזיק דורכן טראַנסקריבירן און העלפֿן אַרויסגעבן זײַנע לידער אין 1901. שפּעטער איז וואַרשאַווסקי אויפֿגעטראָטן מיט שלום־עליכמען אויף ציוניסטישע פֿאַרזאַמלונגען, וווּ וואַרשאַווסקי האָט געזונגען זײַנע לידער און שלום־עליכם האָט פֿאָרגעלייענט זײַנע דערציילונגען. בנימין שעכטערס טאָכטער טעמע־ליבע האָט געזונגען אַן אויסערגעוויינטלעכן נוסח פֿון וואַרשאַווסקיס „דער אלף־בית‟ („אויפֿן פּריפּעטשיק‟), וואָס זי האָט אַראַנזשירט צוזאַמען מיטן טאַטן. זי האָט געזונגען מיט אַ סך געפֿיל און אַזוי אַרום דעמאָנסטרירט די ברייטע גאַמע פֿון איר קול.

Read more: http://yiddish.forward.com/articles/197449/a-musical-toast-to-sholem-aleichem/?p=all#ixzz4C90xwVs8